De Woudenbergse Grift richting Leusden t.h.v. de Zeisterweg
Wat nu de Woudenbergse Grift wordt genoemd is zeer waarschijnlijk in verschillende fasen gegraven. Na 1133 zijn monniken begonnen met het opwerpen van een dijk en het graven van een watergang tussen de Lunterse Beek en de Hinderdijk bij Maarsbergen.
Het gedeelte van de Woudenberse Grift tussen de Hinderdijk en de Molenweg (nu Zeisterweg), werd in de 15e eeuw als Slappendelse Wetering vermeld.
Vanaf de Molenweg verliep de afvoer van de waterloop nog langs de oude kern van Woudenberg. In de 14e eeuw was de Dwarswetering, die langs het huidige sportpark en landgoed Geerestein loopt, al gegraven. Daarover hieronder meer.
Tussen 1473 en 1481 werd in opdracht van David van Bourgondië de Bisschop Davidsgrift tussen Veenendaal en de Rijn aangelegd. Het doel was de ontsluiting van de veengebieden ten noorden van Rhenen.
In dezelfde periode werd het gedeelte van de Woudenbergse Grift vanaf de Dwarswetering tot aan de Heiligenbergerbeek (toen nog Lunterse beek) gegraven. Vanwege politieke onrust raakte de Bisschop Davidsgrift in verval. Nadat deze in 1545 onder Karel V werd hersteld kreeg Gilbert van Schoonebeke toestemming een grift door de Amerongse venen te graven om turf (o.a. van de Emminkhuizerberg) langs Woudenberg en Amersfoort naar de Zuiderzee te vervoeren. Bij Woudenberg sloot deze aan op de Monnikenwetering. Deze staat nu bekend als de Woudenbergse Grift of kortweg Grift.
Eveneens in de zestiende eeuw is het gedeelte vanaf de Zeisterweg tot aan de Dwarswetering nabij de sportvelden gegraven. Aanvankelijk wilde Gilbert van de Grift een echte scheepvaartroute tussen de Rijn en Amersfoort maken, maar de stad Utrecht stak daar een stokje voor. Na het aflopen van de concessie voor het afgraven van veen in 1586 werd de Schoonebeker (of Schoonderbeekse) Grift na 1590 op verschillende plaatsen afgedamd. Wat zou Woudenberg anders een handelsdorp zijn geworden!! Rond 1714 werd de Bisschop Davidsgrift alsnog verbonden met de Schoonebeker Grift. Een echte handelsroute is het nooit meer geworden.
(Uitgave Fa. Koudijs, archief Stichting Oud Woudenberg).