De Brink

Handel en herbergen

Tijd van ontdekkers en hervormers

Al eeuwenlang is de Brink het centrale punt in Den Ham. Het feit dat zowel de Grotestraat, de Voorstraat en de Brinkstraat ernaartoe lopen, wijst daar al op. Maar ook enkele gebouwen attenderen op die centrumpositie. Zo vindt men er de hervormde kerk met de gemeentetoren, de gemeenteschool, oorspronkelijk op de locatie van het oude witte gemeentehuis, nu Rabobank, alsmede het postkantoor op de locatie van drukkerij Olthof. Ook is de Brink nu nog de plaats waar jong en oud samenkomen bij diverse festiviteiten.

Op een kruispunt van wegen

De Brink aan de rand van de Mageleres was vroeger een onverhard grasachtig plein dat met bomen (linden, een kastanjeboom en een enkele beuk en plataan) was beplant. Het hekwerk dat gebruikt werd om paarden en vee aan vast te zetten, staat er nog steeds. Er zijn nog vele goede oude ansichtkaarten beschikbaar van de Brink en zijn omgeving. Voordat de wegen verhard waren, kruisten de wegen van Zwolle via Ommen naar Almelo en de weg Almelo via Daarle naar Hardenberg elkaar met als snijpunt de Hammer Brink. Hier vestigden zich allerlei neringdoenden. In het schattingsregister (belastingregister) uit 1520 worden "by die karcke" genoemd: "Esken op 't Harvelt, toebehorende Herman Radeker; Gheryt ten Kathe op syns selves huyss ende hoff; Item, Lambert Schoenmaker op syns selves guet, wesende een hofstede ende gairden."

Herbergen

Ook kende Den Ham vele herbergen. De herberg vlak tegenover de kerk werd aan het eind van de 16de eeuw door Hans Wolters gebouwd; waarschijnlijk op de resten van een herberg uit 1500. In de 17de eeuw was het Hans Wolters een begrip in het dorp. Metselaars uit Kampen die de kerk en toren herbouwden, logeerden in deze herberg. Het was eeuwenlang de gewoonte na afloop van de kerkdienst na te praten in dit etablissement. De herbergier verkocht goed. In 1684 werden er zo'n 140 tonnen zelfgebrouwen bier verkocht. In het midden van de 18de eeuw veranderde de naam van de herberg in Brouwer. In 1842 kwam de herberg in handen van Hermannes Middendorp. Deze liet na de grote brand in dat jaar het pand herbouwen. Sinds 1971 is het de oudheidkamer van de Oudheidkundige Vereniging Den Ham-Vroomshoop. Hier is tevens het Stichting Expositiehuis Den Ham gevestigd waar geregeld tentoonstellingen worden gehouden. Ook de VVV is hier gehuisvest. Achter Het Middendorpshuis bevindt zich een IVN-kruiden- en bijbeltuin. Den Ham is typisch zo'n dorp waar men door de eeuwen heen meer of minder orthodoxe opvattingen had. Op de golven van die tijdgeest kwamen en gingen ook de herbergen in het "goddelooz'n 'n Ham".

Muziektent

Eveneens vermeldenswaardig is de karakteristieke muziektent, gebouwd in het centrum van de Brink. Deze muziektent is direct na de Tweede Wereldoorlog opgetrokken. Door gebrek aan bouwmaterialen is de tent met hout uit het Zandstuvebos gemaakt. Het ontwerp is van de toenmalige gemeenteopzichter H. Kremer. Het geheel is met riet gedekt... .