Borne kan terugkijken op een lange historie. Het dorp wordt al in 1206 genoemd. Het centrum van Borne getuigt van de manier waarop de inwoners van Borne eeuwenlang gewoond en gewerkt hebben. De aankoop van het Bussemakershuis in 1957 was een belangrijke stap in het bewust worden van de waarde van dit cultuurhistorisch erfgoed. Veel kennis over het verleden was er nog niet. Om dit gemis op te vullen werd op 17 september 1962 de Vriendenkring Bussemakerhuis opgericht.
Tentoonstellingen en lezingen
Het eerste wapenfeit van de Vriendenkring was de inrichting van een tentoonstelling onder de titel Zo was Boorn Vrooger in maart 1963. Op 3 oktober van dat jaar vond de eerste ledenvergadering plaats met een lezing door J.W. Samberg over het landgoed Twickel. Met deze activiteiten was meteen de toon gezet voor vele lezingen en tentoonstellingen die zijn gehouden onder auspiciën van de Heemkundevereniging. In 1991 veranderde de naam Vriendenkring Bussemakerhuis Borne in Heemkundevereniging Bussemakerhuis Borne. De naamsverandering was nodig om geen verwarring te krijgen met museum Bussemakerhuis Borne.
Excursies
De vereniging organiseerde door de jaren heen ook andere activiteiten, zoals wandelingen naar historische plekken. In 1976 wandelde men bijvoorbeeld naar het Weleveld. Uiteraard ging aan de excursie een lezing vooraf, maar ook tijdens de wandeling kregen de wandelaars uitleg. In latere jaren verbreedde de horizon van de vereniging zich. Zo ging men in 1989 met de bus naar het klooster Ter Apel en de vesting Bourtange. Tegenwoordig probeert de vereniging afwisselend het ene jaar in Nederland en het volgende jaar in het buitenland een historisch object te bezoeken.
Jubilea
Jubilea vormen een goede gelegenheid om uit te pakken. Het 25-jarig jubileum in 1987 was een feestweek met een tentoonstelling in de Doopsgezinde kerk, een jubileumboek Borne Historie en Volksverhalen en een feestavond voor de leden. Bij het 40-jarig jubileum in 2002 werd opnieuw een boekje uitgegeven: Veertig jaar later. Diverse Bornenaren leverden een interessante bijdrage.
Publicaties
Begin jaren negentig begonnen de leden behoefte te voelen aan een verenigingsblad. Het eerste nummer van "Boorn en Boerschop" zag het licht op 30 oktober 1991. Het blad verscheen daarna twee maal per jaar en leverde vele nieuwe leden voor de vereniging op. Momenteel verschijnt het blad driemaal per jaar. De Heemkundevereniging Bussemakerhuis heeft in de loop van de jaren ook ondersteuning geboden bij de uitgave van diverse boeken, geschreven door leden van de vereniging, zoals Hof te Borne door H. Woolderink, Bonje in Borne door H. Gloerich en Van Borghende tot Borne door M. Thiehatten. Al deze activiteiten en meer hebben de kennis over de geschiedenis van Borne aanzienlijk vergroot.
Vraagbaak
De Heemkundevereniging is tegenwoordig ook actief via internet. De website www.heemkundeborne.nl is een vraagbaak voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van Borne. Het archief van de heemkundevereniging heeft een nieuwe plek gekregen in het Kulturhus te Borne, waar een Historisch Informatie Punt is ingericht. Zo probeert de vereniging de cultuurhistorie van Borne breed onder de aandacht te brengen.
