In 1898 werd even ten noorden van Wijhe door mevrouw H.W.A. Maas een stoomroomboterfabriek opgericht. Mevrouw Maas bestuurde de melkfabriek samen met haar zonen Alexander Hendrikus en Hendrikus Warnardus Albertus. Deze fabrikanten hadden ook nog een fabriek van gerookte vleeswaren in een pand aan de Kerkstraat in Wijhe, de huidige oudheidkamer.
Coöperatie
De boeren sloegen evenwel de handen ineen om gezamenlijk hun melk te verwerken. Hiertoe werd op 5 maart 1918 de vereniging "De Coöperatieve Stoomzuivelfabriek Wijhe" opgericht. De eerste bestuursleden waren Hendrik van den Oort, Johan Kattenwinkel, Hermannus Horselenberg, Jan Beuze, Gerhardus Wilhelmus Josephus Beltman, Willem Antonie Nijenberg en Willem Hekkert, allen melkveehouders te Wijhe. Op 16 augustus 1918 kocht de coöperatie van de familie Maas het "Heerenhuis met fabrieksgebouw, loodsen, erf en tuin en grond te Wijhe en alle machines, gereedschappen, werktuigen, alle 30-liter melkbussen of transportkannen en vijf melkwagens". In de beginjaren werd de melk geleverd door meer dan 300 leden en een klein aantal (12-15) losse leveranciers. Samen waren ze goed voor circa 2.100 koeien. De melkrijders vervoerden de bussen per paard en wagen. De routes waren na verloop van tijd voor de paarden zo vertrouwd dat ze uit zichzelf de weg naar de fabriek konden vinden.
Samenwerking
Om de eigenheid van de Wijhese fabriek te waarborgen werd inschrijving bij Merkenbureau Van der Graaf & Co herbevestigd voor de duur van 20 jaar. Het motto van de fabriek was: Weest Waakzaam. De zuivelproductie in Wijhe bestond voornamelijk uit boter. Nevenproducten zoals karnemelk en ondermelk werden gratis teruggegeven. Tijdens de landbouwbeurs Wijlanto, die in Wijhe werd georganiseerd van 28-30 augustus 1946, trokken de zuivelfabrieken in Dalfsen, Heerde, Olst, Raalte, Wesepe, Wijhe en Zwolle gezamenlijk op. Men gaf een brochure uit met de passende titel Wat EENDRACHT vermag.... .
Fusies
Maar ook de zuivelindustrie ontkwam niet aan schaalvergroting. De coöperatie van Wijhese boeren ging in 1965 op in de Vecolac. Dit was een samenwerkingsverband van Verenigde Coöperatieve Zuivelfabrieken in deze regio. In 1972 werden nieuwe verenigingsstatuten vastgesteld. De vereniging ging Coöperatieve Fabriek van Melk- en Zuivelprodukten, Vecolac-Wijhe GA heten. De vereniging was op haar beurt weer lid van Verenigde Coöperatieve Zuivelfabrieken Vecolac GA te Zwolle. De Wijhese coöperatie bleef op papier bestaan, maar verdween steeds meer uit beeld. Hoewel in het bestuur van de Vecolac ook Wijhese boeren zitting hadden, groeide de afstand tussen de aangesloten landbouwers en de bedrijfsleiding. De Wijhese coöperatie werd opgeheven toen met ingang van het boekjaar 1979 de exploitatie van de Vecolacbedrijven overging naar Coberco. De fabriek heeft drie directeuren gekend: R.J. de Groot van 1918-1953, H. Zijsling van 1955-1965 en A. Boelens van 1967 tot de sluiting in 1979.