Voettocht door Drenthe

De drie podagristen

Tijd van burgers en stoommachines

Drie mannen schreven in de 19e eeuw een boek om de mensen in Nederland een ander beeld van Drenthe te laten zien. We noemen ze de 'drie podagristen'.

Zere voeten

In de jaren 1843-1844 schreven drie mannen, Dubbeld Hemsing van der Scheer (1791-1859) uit Coevorden, Alexander Lesturgon (1815-1878) uit Zweeloo en Harm Boom (1810-1885) uit Coevorden, een boek over Drenthe. In het boek beschreven ze hun reis tussen Bad Bentheim in Duitsland en Coevorden. De mannen waren in Bad Bentheim terechtgekomen door hun voetziekte: voetjicht. Ze hoopten dat de geneeskrachtige baden in Bad Bentheim zouden helpen. Op de terugweg schreven zij allerlei dingen op over de Drenten, hun dorpen en hun gewoonten. Ook plaatsen als Oosterhesselen, Dalen, Zweeloo, Sleen en Coevorden werden door de mannen beschreven.

De reis nooit gemaakt

Later bleek dat ze de reis nooit met z'n drieën gemaakt hebben en dat ze ook geen voetjicht hadden. Lesturgon en Boom hebben samen wel reizen door Drenthe gemaakt. Of ze het boek samen hebben geschreven, is de vraag. Waarschijnlijk was dit Lesturgon alleen. Daarover schreef hij namelijk in één van zijn brieven. Wel zeker is dat Van der Scheer het boek heeft uitgegeven. Waarom schreven de mannen een boek over een reis die ze nooit helemaal met z'n drieën gemaakt hebben?

Alleen ellende en armoede?

De drie mannen maakten het boek om de mensen in Nederland een ander beeld van Drenthe te laten zien. Er werd nog maar heel weinig gereisd in die tijd. Dus veel mensen moesten maar geloven wat ze hoorden en lazen over Drenthe. Vaak waren dat verhalen over de armoede en ellende waarin de Drenten leefden.
De drie schrijvers wilden juist laten zien dat Drenthe een plek was met een eigen geschiedenis, gewoonten en taal. Ze kozen er voor hun verhaal in de vorm van een reis te schrijven. In de tweede helft van de 19e eeuw waren reisverslagen heel populair.

Uit het boek

Een fragment uit het boek:
'De bewoners van Oosterhesselen hebben nog steeds het Drents karakter van vroeger. Men is van harte welkom in hun woningen. Als je nog maar nauwelijks binnen bent, halen ze de koffiekan al tevoorschijn en snijden ze het brood in dikke plakken. Ze vragen je dringend zoveel te pakken als je op kan. […] De Oosterhesselaars houden erg van lezen. Bij de meeste bewoners vonden wij naast de Bijbel ook ander boeken.'

Belangrijk

Vooral na de Tweede Wereldoorlog werden de schrijvers steeds belangijker. Zij waren begonnen met onderzoek naar wat Drenthe zo speciaal maakte. Vele onderzoekers volgden hun voorbeeld. Ook nu vinden veel mensen de Drentse cultuur, taal en geschiedenis heel interessant.

Wil je weten hoe de schrijvers er uit zagen? Ga dan eens in Coevorden kijken. Daar staat een standbeeld van de 'drie podagristen'. Dat is de naam waaronder de schrijvers bekend geworden zijn. Het betekent: lijders aan voetjicht.
Naast het kerkje van Zweeloo ligt Alexander Lesturgon begraven. Je kunt zijn graf bekijken.