Rennen met je emmer

Hardenberg brandt!

Tijd van pruiken en revoluties

Ongeluk

Op de avond van 8 mei 1708 was Aaltje Kraak de broek van haar zoon aan het verstellen. Met haar olielampje zocht ze in de bedstee naar een geschikt lapje. Per ongeluk kwam het vlammetje tegen het stro in de bedstee aan. Het stro vatte vlam en voordat Aaltje iets kon doen, stond haar hele huisje in brand.

Harde wind

De harde oostenwind zorgde ervoor dat het vuur zich snel verspreidde. In 1½ uur tijd was heel Hardenberg afgebrand. Slechts vier van de 109 huizen, de kerk, de klokkentoren en het schooltje op de Eiermarkt bleven gespaard. Gelukkig kwam er niemand om. Ook alle dieren overleefden de brand.

Hulp

Uit de hele omgeving kwam hulp. De mensen uit Uelsen brachten rogge, broden, boter en spek naar het getroffen stadje. Uit Ootmarsum kwam bier, linnen geld, zaad, spek en vlees. Overal in Nederland zamelden mensen geld in. Binnen 1 jaar was Hardenberg herbouwd.

Voorkomen

Branden kwamen vroeger vaak voor. De meeste huizen waren van hout gemaakt. En de mensen gebruikten open vuur als verlichting, verwarming en om op te koken. Daarom waren er strenge regels voor de omgang met vuur. Iedere burger in Hardenberg moest een leren emmer hebben. Zodra er brand uitbrak rende je met je emmer naar de Vecht. Daar vormden de mensen twee rijen en gaven ze de gevulde emmers zo snel mogelijk door richting de brand. Na de brand van 1708 kwam er nog een nieuwe maatregel bij: huizen moesten voortaan een pannendak hebben. Dekte iemand toch zijn huis met stro, dan mochten andere burgers het stro van het dak trekken.

Brandspuit

In 1760 schafte de stad Hardenberg een echte brandspuit aan. Er werden acht pompers benoemd. Zij moesten als eerste bij de brand komen en bluswater in de brandspuit pompen. Ook bleef het verplicht om met je emmer naar een brand te komen. Wie zijn emmer vergat, moest een goudgulden boete betalen. Dat was een enorm bedrag in die tijd. Nog lange tijd zou het blussen van branden in Hardenberg handwerk blijven. Pas in de 20ste eeuw kwamen de eerste brandweerauto's.